ރ. ވާދުގައި ހުންނަ ގެއަކުން ރޫޙާނީ ”ދޮން މޫނެއް“ ފެންނަ ކަމަށް ބުނާ ވާހަކައަކީ 1900ގެ އަހަރުތަކުން ފެށިގެން އަދާ ހަމައަށް ތުންތުން މަތިން ފޯރާފައިވާ ވާހަކައެކެވެ. އެއްބަޔަކު ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި މިއީ ހަގީގަތެކެވެ، އެކަމަކު މިއީ ހަގީގަތާއި ޚިލާފު މުޅިން ފުލޯކު ވާހަކައެއް ކަމަށް އަނެއް ބަޔަކު ގަބޫލުކުރެއެވެ.

ކޮންމެއަކަސް ރަށުގެ އިސް ރަށްވެހިންނާއި ވާހަކަދައްކައިގެން މި ކަމުގައި އެމީހުންގެ ޚިޔާލު ހުރި ގޮތް ހޯދާލީމެވެ. އަދި މި ވާހަކައިގެ އަސްލަށް ވާސިލުވެވޭތޯ މަސައްކަތްކޮށްލީމެވެ. މި ކަމުގައި ސީދާ ”ޙުކުމެއް“ އިއްވޭ ވަރުގެ ވާހަހަކަތަކެއް އެ މީހުން ބުނެދިނެވެ. އުނި އިތުރެއް ނުގެނެސް އެ ވާހަކަތައް މި ހިއްސާކުރަނީ ސުރުޚީގައިވާ ސުވާލަށް ސާފު ޖަވާބެއް ދެވޭނެ ކަމުގެ ނިޔަތުގައެވެ.

ސިޙުރުގެ ކުޅިގަނޑެއްގެ ސަބަބުން ހިނގާ ކަމެއް!؟

ވާދޫގެ އިސް ރަށްވެހިންގެ ތެރޭން މީހަކު ބުނި ގޮތުގައި މި ކަމަކީ ސިޙުރުގެ ކުޅިގަނޑެއްގެ ސަބަބުން ދިމާވާ ކަމަކޭ ބައެއް މީހުން ބުނާތީ އިވުނެވެ. އެއީ އެގޭގައި ދިރިއުޅުނު މީހުންގެ އާއިލާ ނައްތާލަން މީހަކު ހެދި ސިޙުރެއް ކަމަށް ބުނެ އުޅުނެވެ. އެކަމަކު އޭނާ ބުނާ ގޮތުގައި މިހާރު ފަޅަށް ހުންނަ ގެއިން ފެންނަ ދޮން މޫނަކީ ސިޙުރާއި ގުޅުންހުރި އެއްޗެއް ނަމަ، އެހެން މީހުނަް އެ ފެނިގެން ނުވާނެއެވެ. ސިޙުރު ހިފައިގެން ދަތުރުކުރާ ކާފިރު ޖިންނި ޝައިތާނުންގެ ފެނި ނުވަތަ އުނދަގޫކޮށް ހަދާނީ އެ ސިޙުރު އަމާޒުވާ ފަރާތްތަކަށް އެކަންޏެވެ. އެހެންކަމުން ސިޙުރުގެ ކަމެއްކަން ގަބޫލުކުރަން އޭނާއަށް ދައްޗެވެ.

ސިޙުރަކީ އޭގެ އެންމެހައި ބާވަތްތަކެއްވެސް ހުރިހާ ޝަރީޢަތްތަކެއްގައިވެސް ޙަރާމްވެގެންވާ ކަމެކެވެ. އަދި ސިޙުރުހެދުން ޙަރާމްކަމާއި ސިޙުރު އުނގެނުންވެސް ޙަރާމްކަމީ ޢިލްމުވެރިން އިޖުމާޢުވެވަޑައިގެންފައިވާ ކަންކަމެވެ. ސިޙުރަކީ ރަސޫލުން ގެންނެވި ކަންތައްތަކާޚިލާފު ކަމެކެވެ. އަދި މާތް ﷲ ފޮތް ބާވައިލެއްވި މަޤްޞަދާ ފުށުއަރާކަމެކެވެ. (އެއްކައުވަންތަކަމުގެ ޢަޤީދާއާ ފުށުއަރާ ކަމެކެވެ.)

ސިހުރުގެ އެންމެ އާންމު ބާވަތަކީ ގެއަށް ހަދާފައިވާ ސިހުރެވެ. ގެއަށް ސިހުރު ހަދަނީ މައިގަނޑު ތިން ސަބަބަކާއި ހުރެއެވެ. އެއީ ގެ ފަޅުކޮށްލުމާއި، ގެ އާބާދުވިޔަ ނުދިނުމާއި އިމާރާތް ހުށްޓުވުމުގެ އިތުރުން ސިހުރުވެރިޔާ، ސިހުރު ޖައްސަން ބޭނުންވާ މީހާ އެގޭގައި އުޅުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. ސިހުރުވެރިން ގޭގެއަށް ސިހުރު ހަދާއިރު ގޭގެ އެކިތަންތާނގައި އެއްޗެހި ވަޅުލުމާއި ގެއަށް ވެލި އުކުމާއި ގޭގެ ފާރުގައި ލިޔެގެން ކިޔެވުމާއި މިނޫންވެސް ކަންކަން ކޮށްއުޅެއެވެ.

ދޮން މޫނު ފެނުނު އިރު ވެސް އެގޭގައި މީހުން ދިރިއުޅޭ!

އެންމެ ފުރަތަމަ ”ދޮން މޫނު“ ފެނުނު ކަމަށް އަޑުފެތުރުނު ދުވަސްވަރު އެގެއަކީ މީހުން ދިރިއުޅޭ ގެއެކެވެ. އެހެންކަމުން އެ ގެއަކީ މީހުން ނަމާދުކޮށް ގުރުއާން ކިޔަވާ އުޅޭނެ ގެއެއްކަން ގައިމެވެ. އެ ގޭގައި އެ ވަރުގެ ނަމާން ކަމެއް އުޅޭ ނަމަ އޭރު އެގޭގައި ދިރިއުޅުނު ބަޔަކަށް އެ އުނދަގޫ ޖެހުނީސްތާއެވެ. އަދި ނުވެސް އުޅެވުނީސްތާއެވެ. މިއީ ރަށްވެއްސެއްގެ ރަޢުޔުއެވެ.

ފޭކެއް، ސިފަކޮށްދޭން ވެސް އެނގުނު މީހެއް ނެތް!

އިތުރު މީހަކު ބުނި ގޮތުގައި މިއީ ”ފޭކު“ ވާހަކައެކެވެ. އެ ބުނާ އެއްޗެއް ފެނުނު މީހަކު ހުރި ނަމަ ކުޑަމިނުން ސިފަކޮށްދޭން އެނގޭނެއެވެ. ސިފަ ކިޔައި ދިނީހެވެ. ލޯ ހުރި ގޮތެވެ. އަނގަ ނުވަތަ ނޭފަތް ހުރި ގޮތެވެ. އެކަމަކު ހަމައެކަނި ބުނާ ވާހަކައަކީ ދޮން މޫނެއް ފެންނަ ވާހަކައެވެ. އެ މޫނު ސިފަކޮށްދޭން އެނގުނު މީހެއް ނެތެވެ.

އެހެންކަމުން، މި ވާހަކަތަކަށް ރިއާޔަތްކޮށް ބުނެވޭނީ، މިއީ ހަގީގަތުގައި ވެސް ފުލޯކު ވާހަކައެކެވެ. އަދި މި ވާހަކައަކީ އެ ޒަމާނުގައި މީހުން ބިރުގަންުނުވަން ކިޔައި އުޅުނު ސަފަރުކަތްދަ އާއި ސަންތިމަރިޔަނބު ފަދަ ޚިޔާލީ ވާހަކައެއް ކަމަށެވެ. އެންމެ މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވާނީ ﷲ އެވެ.

ނޯޓު: އާންމު މުހާވިރާގައި ”ފުލޯކު“ މިބަސް ބޭނުންކުރަނީ ހިޔާލެއްގެ މައްޗަށް އުފައްދާފައިވާ ވާހަކަތަކަށް ނިސްބަތްކޮށެވެ. ފުލޯކު ވާހަކައެކޭ މީހުން ބުނެ އުޅެނީ ހަގީގަތެއްނެތް އަސްލު ނޫން ވާހަކައެއްކަން ބަޔާންކުރުމަށެވެ. ފުލޯކު ވާހަކަތައް އުފެދިފައި ހުންނަ އުސްލޫބަށް ބަލާއިރު އެފަދަ ވާހަކަތައް އުފެދެނީ ހުސްވަގުތުތަކުގައި އަނގަމަޖާކޮށްލުމުގެ ގޮތުންނާއި ތުއްތުކުދިން ނިންދަވާއިރުގައި އެކުދިން ރުއްސުމަށާއި އަދި މިނޫނަސް ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅިޔާ ގުޅުންހުރި އެކި ކަންކަމާއި ގުޅުވައިގެންނެވެ. މި ބީދައިން އުފެދިފައި ހުންނަ ވާހަކަތަކުގެ ތެރޭގައި އަސްލެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެގެން ކިޔަމުން އަންނަ ވާހަކަތަކާއި ކުރިންވެސް ދަންނަވާލެވުނު ފަދައިން އެބަޔެއްގެ ގަބޫލުކުރުންތަކާ ދިރިއުޅުމުގެ ވައްޓަފާޅިޔާ ގުޅުވައިގެން އުފައްދާ ހިޔާލީ ވާހަކަތައް ހުރެއެވެ. ހިޔާލީ ވާހަކައެއްކަމުގައި ވިޔަސް އަދި އަސްލެއްގެ މައްޗަށް ބިނާވެއޮވެ ”ފޮނިތޮއްޓާއި ކާފޫރު“ އެކުވެގެން އައިސްފައިވާ ވާހަކައެއްކަމުގައި ވިޔަސް ހޯދާ ބަލާ މީހަކަށް އެފަދަ ވާހަކަތަކުން ވަރަށް ގިނަކަންކަން ބުނެދޭނެ އެވެ.

މަސްދަރުތައް: އިސްރަށްވެހިންގެ ބަސްދީގަތުން، މައިތިރި، އަހުމަދު އަލާ ދީދީ