މިއަހަރުގެ އަޟްޙާ ޢީދު ރާއްޖޭގެ ރަށްރަށުގައި ކުލަގަދަކޮށް ފާހަގަކޮށް ނިންމާލައިފިއެވެ.
ޢީދު ބަޑިއާއި ޢީދު ހުޅާއި އީދު ގެނެއުމުގެ ހަރަކާތް ފަދަ ކަންކަމުން ހައްޖު ދުވަހުގެރޭ ޢީދަށް މަރުހަބާ ކީއިރު، ޢީދުގެ ކުޅިމަޖާ ފަށާފައިވަނީ ބިލެތް އެޅުމާއި، ވެދުމާ ދިއުން ފަދަ ފިފެހެއްޓުމެއް ނެތް ފޯރި ގެނެސްދޭ ހަރަކާތްތަކުންނެވެ. މިޢީދުގައިވެސް ދިވެހީންގެ ޘަޤާފީ އަދި ޒަމާނީ އެތައް ކުޅިސަމާއެއް ދައްކާލައިފިއެވެ. ފޯރިން ފުރިފައިވާ ކޯޑިކުޅުމާއި ބޮޑުމަސްކުޅުމާއި ނައުކޮޅުކެނޑުން ފަދަ ކުޅިވަރުތަކެވެ. ލަނގިރިޖެހުމާއި ތާރަޖެހުމާއި ދަނޑިޖެހުމާއި ކުރުފަލިޖެހުމާއި ފަތިގަނޑުޖެހުމާއި ބަނޑިޔާޖެހުން ފަދަ ޘަޤާފީ ނެށުންތަކެވެ. ދިވެހި ޝާއިރުންގެ ފަންނުވެރި ލަވަތަކާއި ހިތްގައިމު މުއުޒިކަށް ފައިހަމަކޮށް ހުށަހަޅައިދިން ފަރި ހަރަކާތްތަކެވެ. ގެވެހިރޭހާއި ކުކުޅުހިފުމާއި ފަންކުޅުމާއި މަންޑިކުޅުމެވެ. ނަމުރާއި ތަފާރު ވައްތަރުގެ މާލި ނެރުމެވެ. ތަފާތު ކޭންތަކާއި ރައްޔިތުންގެ ފަރިވަޅާއި ސައިގެ ހަފުލާތަކެވެ.
ހަފުތާއެއްހާ ދުވަހަށް ދެމިގެންދިޔަ މިނޫނަސް ތަފާތު އެކިއެކި ކުޅިވަރުތަކާއި ގިނަ ހަރަކާތްތައް ހިމެނޭ ޢީދު ފޯރިއެވެ. މިފޯރި މިފަހަރު އެންމެ ގަދައީ މާޅޮސްމަޑުލުގައި ބުނުމަކުން ދޮގަކަށް ނުވާނެއެވެ. މިދެންނެވީ ރ އަދި ބ އަތޮޅުގެ ވާހަކައެވެ. މި ދެ އަތޮޅުންވެސް އެންމެ ބޮޑަށް ފާހަގަކޮށްލެވުނު ރަށްތަކަށް ބަލާލާނަމެވެ.
މިއަހަރު ގައުމީ ފެންވަރުގައި ޢީދު ފާހަގަކުރަން ސަރުކާރުން ކަނޑައެޅި ތިން ރަށުގެ ތެރޭގައި މާޅޮސްމަޑުލު އުތުރުބުރީ އުނގޫފާރު ހިމަނާފައިވެއެވެ. އެ ރަށް ހިމަނާފައި ވަނީ ރާއްޖޭގެ އުތުރުން ޢީދު ފާހަގަކުރަން ހޮވުނު ރަށުގެ ގޮތުގައެވެ. ސަރުކާރުން އެދުނު ގޮތަށް ފޯރިގަދަ ޘަޤާފީ އަދި ޒަމާނީ ކުޅިވަރު ހަކަރާކްތަކެއް އެ ރަށުގައި މި އަހަރު ކުރިއަށް ގެންދިޔައެވެ. ކޯޑިއާއި ޘަޤާފީ ކުޅިވަރުތަކާއި ފޯރިގަދަ ސްޓޭޖު ޝޯވތަކެވެ.
ދެން އޮތީ މިއަތޮޅު މީދޫގެ ވާހަކައެވެ. ގިނަ ބައެއްގެ ސަމާލުކަން މިއަހަރު ލިބުނު ރަށަކަށް މީދޫވިއެވެ. މައިގަނޑު ސަބަބަކީ އެރަށުގައި އަބަދުވެސް އޮންނަ އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޢީދު ކުޅިވަރު ކަމަށްވާ ނައުކޮޅުކެނޑުމުގެ ހަރަކާތެވެ. ’ނައުކޮޅު‘ ހަރަކާތަކީ ކޮންމެ އީދެއްގައިހެން މީދޫގައި ކުރިއަށް ގެންދާ ކުޅިވަރެކެވެ. އާދައިގެ ކުޑަ މަސްދޯންޏެއް، ލަކުޑި، ފިލާ، ފަން، ފަންތޮށި ފަދަ އެއްޗެހިން ބޮޑު ނަވަކަށް ބަދަލުކޮށްލައި، އެއިން އެ މީހުންގެ ފަންނުވެރިކަން ދައްކާލައެވެ. މި ކުޅިވަރު އެ ރަށުގެ ސަގާފީ ކުޅިވަރެއް ނަމަވެސް، ކޮންމެ އަހަރަކު ވެސް މީހުން އަޖާއިބުކޮށްލާ ފަދަ ހުނަރުވެރިން ފެނެއެވެ. މީދޫގައި އީދު ކުޅިވަރުތައް ކުރިއަށް ގެންދަނީ އެ ރަށުގެ އޮންނަ ދެ އަވަށުގައި ވަކިން އަވަށު ވާދައަށެވެ. އެހެންވެ، ކޮންމެ އަހަރަކު ވެސް އެ ރަށުގެ އިރުމަތީ އަވަށާއި ހުޅަނގު އަވަށުން ވާދައަށް ނައުކޮޅުވެސް ތައްޔާރުކުރެއެވެ.
ދެން އޮތީ ރ. މަޑުވައްރީގެ ވާހަކައެވެ. މަޑުވައްރީގައި މިއަހަރު ކުރިއަށްގެންދިޔަ ހަރަކާތްތަކަށްވެސް އާންމުންގެ ސަމާލުކަން ލިބުނުކަން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. ”ސަރާސަރު ޢީދު ހަޅަ“ މިނަމުގައި 1445 ވަނަ އަހަރުގެ އަޟުޙާ ޢީދު ފާހަގަކުރަން ޘަޤާފީ އަދި ޒަމާނީ ކުޅިވަރުތަކެއް ކުރިއަށްގެންދިޔަ މަޑުއްވަރީން ފާހަގަކޮށްލެވުން ބައެއް ކަންކަމަކީ ހިއްޗަށް ދިއުން، މާލިނެރުން، ކޯޑި އަދި ޘަޤާފީ ނެށުންތަކެވެ.
އަހަރުގެ ބޮޑު ޢީދު ފާހަގަކުރުމުން އެއްވަނަ ގިނަ ބަޔަކު ދީފައި ވަނީ ޝައްކެތްވެސް ނެތި ބ. ކަމަދޫއަށެވެ. ރ. ވާދޫ ލައިވްއިން ކުރިއަށްގެންދިޔަ ސާވޭއެއްގައި ބައިވެރިވި މީހުންގެ ތެރެއިން 99 އިންސައްތަ މީހުން މިކަމާ ވަނީ އިއްތިފާޤުވެފައެވެ. ކަމަދޫ އަކީ އަބަދުވެސް އީދުގައި ފޯރި ނަގާ ރަށެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިފަހަރުގެ އީދު މިވެގެން ދިޔައީ ތަފާތު އީދަކަށެވެ. ދުރާލާ ގިނަ ކަަންކަން ރާވައިގެން ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ހަރަކާތްތައް ބުދަ ދުވަހުގެ ރެއަށް ނިންމާލިއިރު ޔަގީނުންވެސް ކަމަދޫ ވަނީ ރާއްޖޭގައި ވިދާލި ފިސާރި ކަނބަލުން ތިބި ރަށެއްގެ ގޮތުގައި މަޝްހޫރުވެގެން ގޮސްފައެވެ. ވެދުމާއި ދިއުމާއި ކޯޑި ނެރުމުގެ ހަރަކާތްތަކާއި ފޯރިގަދަ ސަޤާފީ ނެށުންތަކެވެ. ފޯރި އުތުރުއެރި ސްޓޭޖް ހަރަކާތްތަކެވެ.
މާޅޮސްމަޑުލު ދެކުނުބުރިން ދެން އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވުނީ ކުޑަރިކިއްޔެވެ. ކުޑަރިކިލުގައި ވެސް ދިވެހީންގެ ސަޤާފީ އަދި ޒަމާނީ ގިނަ ކުޅިވަރުތަކެއް އޮތެވެ. ވެދުމާއި ދިއުމާއި ޘަޤާފީ ނެށުންތަކާއި ކޯޑި ކުޅުން ފަދަ ކުޅިވަރުތަކުގެ އިތުރުން ސްޓޭޖް ހަރަކާތްތަކެވެ. ކުޑަރިކިލުގައި ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ހަރަކާތްތަކުގެ ތެރެއިން ރ. ވާދޫއަށް ނިސްބަތްވާ ޅެންވެރިޔެއްގެ ބައެއް ލަވަތަކަށް އެ ރަށުގެ ކަނބަލުންވަނީ ނަށާފައެވެ. މިގޮތުން ”ތެޅިއަނބު“ ލަވަޔާއި ”ލޯބިވިއްޔާ“ ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ. މީގެ އިތުރުންވެސް ކުޑަރިކިލުގެ ފަންނުވެރީންގެ އުފެއްދުންތެރިކަން ވެސް ފެނިގެންދިޔައެވެ. ޘަޤާފީ ނެށުންތަކަށް ބަލާއިރު ފަތިގަނޑުޖެހުމާއި ދަނޑިޖެހުން ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ.
ދެން ފާހަގަކޮށްލެވުނީ ބ. ދަރަވަންދޫގެ ”މަގޭ ޢީދު“ ހަރަކާތްތަކެވެ. ”މަގޭ ޢީދު 1445“ ގެ ނަމުގައި މިއަހަރުގެ ޢީދުވެސް އެ ރަށުގައިވަނީ ކުލަގަދަކޮށް ފާހަގަކޮށްފައެވެ. ކޯޑިކުޅުމާއި ދެ ޖިންސު ވަކީން މާލިނެރުމާއި ފެންކުޅިއާއި ޘަޤާފީ ނެށުންތައް ފެނިގެންދިޔައެވެ. އަދި ސްޓޭޖް ހަރަކާތްތައްވެސް އޮތެވެ.
މިނޫނަސް ތަފާތު ގިނަ ކުޅިވަރު ހަރަކާތްތަކަކާއެކު ގައުމީ ފެންވަރުގައި ތިން ރަށެއްގައި، ރަށު ފެންވަރުގައި ރާއްޖޭގެ ގިނަ ރަށްތަކެއްގައި މިއަހަރުގެ ޢީދު ވަނީ ފާހަގަކޮށްފައެވެ. އަދި ޢީދުގެ އުފާފާޅުކުރަމުންދިޔަ ނަމަވެސް ބައެއް ރަށްރަށުގައި ވަނީ ފަލަސްތީނުގެ ރައްޔިތުންގެ މަތީން ހަނދާންއަައުކޮށް، އެމީހުންނާއެކު ދިވެހީން ތިބިކަން ދައްކައިދިނުމަށް ހިނގާލުންތަކާއި ފަންޑުހޯދުމުގެ ހަރަކާތްތައްވެސް ކުރިއަށްގެންގޮސްފައެވެ.
